MEME KANSERİ
EKİM 2025
Op. Dr. Seda BOZKURT KIRIM
GENEL CERRAHİ UZMANI
Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanser türüdür ve yaklaşık olarak 8 kadından birinde görülmektedir. Ölüm nedenleri arasında da ikinci sıradadır.
Evet sık görülmektedir ama günümüzde erken evrede saptanan meme kanserinin tedavi edilme olasılığı yüzde 100’ e yakındır.
Amerikan Kanser Derneği'ne göre meme kanseri istatistikleri Dünyada yıllık ortalama 1-1,5 milyon kadına meme kanseri tanısı konmaktadır. 2022 yılında dünya çapında yaklaşık 2,3 milyon kadına meme kanseri teşhisi konuldu ve 670.000 kadın hayatını kaybetti. Her 14 saniyede bir, dünyanın bir yerinde bir kadına meme kanseri teşhisi konuyor.
Türkiye’de
Türkiye'de ise her yıl 20 bin yeni vaka tespit ediliyor. Hiçbir risk faktörü olmasa bile bir kadının hayatı boyunda %12,6 meme kanserine yakalanma riski bulunmaktadır.
Tüm meme kanser tanısı alan kadınlarda 5 ve 10 yıllık sağ kalım oranları sırasıyla yüzde 91 ve yüzde 84'tür.
Lokalize hastalıkta yani erken yakalandığında genel beş yıllık göreceli sağ kalım oranı yüzde 99, bölgesel hastalıkta yüzde 86 ve uzak evre hastalıkta yani ileri evrede yüzde 30'dur.
Türkiye de yaklaşık %60 evre 1 de yaklamaktayız bu oran Avrupa ve Amerika da %85 lerde ve hastaların %20 si maalesef tanı konduğunda Evre 4 tür. Yani uzak metastazlı hastalar.
WHO GLOBOCAN 2040 yılında meme kanseri riskinde %40 ölüm oranında da %50 artış öngörmektedir.
Meme kanseri, memedeki normal hücrelerin değişime uğrayarak kontrolsüz bir şekilde büyümesi olarak tanımlanır. Hastalar genellikle memede bir kitle hissederek durumu fark ederler, ancak kanser, elle hissedilir bir kitle oluşmadan önce rutin tarama testleri sırasında da tespit edilebilir.
Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte meme kanseri gibi heterojen bir kanserin anne karnında şekillenmeye başladığı bilinmektedir, Genetik geçişli meme kanseri tüm meme kanserlerinin yüzde 10-15 ini oluşturmakla birlikte, genetik geçişin gücü bile dış etkenlerle (toksinler, beslenme şekli, yaşam tarzı, vücut kitle endexi v.s.) ile birleşmektedir.
Meme Kanseri Belirtileri Nelerdir?
.Memede ağrı
.Memede veya koltukaltında ele gelen kitle (sertlik, şişlik)
.Memebaşından akıntı (tek kanaldan kanlı veya şeffaf renkli)
.Memebaşında içe doğru çekilme, çökme veya şekil bozukluğu
.Memebaşı ve meme derisinde değişiklikler (soyulma, kabuklanma)
KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ
25 yaşından itibaren her ay kendi kendine meme muayenesi gerekirse ultrasonografi
30 yaşından itibaren doktor muayenesi ve meme ultrasonografisi
2–3 yılda bir doktor kontrolü risk faktörü varsa yakın takip
40 yaş üstü kadınlarda düzenli yıllık muayene mamografi ve gerekirse ultrasonografi risk faktörü varsa yakın takip Önerilmektedir.
MEME KANSERİ TANISI NASIL KONULUR?
Meme kanserinin kesin tanısı birkaç aşamada konmaktadır.
Görüntüleme Yöntemleri: Temel tarama aracı olan mamografi kullanılır; şüpheli durumlarda ise ultrason veya MR (Manyetik Rezonans) gibi ileri görüntüleme testlerine başvurulur. Son yıllarda Tomosentez dediğimiz 3 boyutlu görüntüleme ile mamografiden daha ayrıntılı şekilde görüntülenmekte yoğun meme dokusu olan kadınlarda tercih edilmektedir..
CERRAHİ :Kanseri vücuttan çıkarmak için kullanılan ana yöntemdir. İki temel yaklaşım vardır,
Mastektomi: Memenin tamamının cerrahi olarak çıkarılmasıdır, koltukaltı lenfnodları çıkarılması da eklenebilir
Meme Koruyucu Cerrahi :Sadece tümörün ve etrafındaki sağlıklı dokunun çıkarılmasıdır, koltukaltı lenfnodları çıkarılması da eklenebilir Bu cerrahiyi tercih eden hastalar genellikle ameliyat sonrası radyoterapi alırlar.
Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini öldürmeyi amaçlar ve genellikle meme koruyucu cerrahi sonrası kalan meme dokusundaki muhtemel kanser hücrelerini yok etmek için kullanılır.
Kemoterapi: Kanser hücrelerini yok eden ya da büyümelerini durduran ilaçların kullanılmasıdır. Tümörü küçültmek için cerrahi öncesi veya kanserin yayılmasını önlemek amacıyla cerrahi sonrası verilebilir.
Endokrin (Hormon) Terapi: Büyümek için östrojen kullanan kanser türlerinde etkilidir; östrojenin etkisini bloke eden veya üretimini engelleyen ilaçları içerir.
Hedefe Yönelik Tedavi: Yalnızca belirli moleküler özelliklere sahip kanser hücrelerine etki eden ilaçlardır.
İmmünoterapi: Vücudun kendi bağışıklık sistemini kanserle savaşmak için harekete geçiren ilaçlardır ve belirli ileri evre meme kanseri türlerinde kemoterapiyle birlikte kullanılabilir.
MEME KANSERİNİ ÖNLEMEK-ÖTELEMEK İÇİN ÖNERİLER
Düzenli Tarama: Mammografi ve doktorun önerdiği diğer tarama testlerini düzenli olarak yaptırmak, erken teşhis için önemlidir.
Sağlıklı Beslenme: Sebze, meyve, tam tahıllar, yağsız proteinler ve sağlıklı yağlar içeren bir diyet benimsemek, genel sağlığı iyileştirir.
Fiziksel Aktivite: Düzenli egzersiz yapmak, kilo kontrolünü sağlamaya ve obezite riskini azaltmaya yardımcı olur. Ağırlık Kontrolü: Sağlıklı bir kiloda kalmak, özellikle menapoz sonrası kilo kontrolü meme kanseri riskini önemli ölçüde azaltabilir.
Alkol Tüketimi: Alkol tüketimini sınırlamak, meme kanseri riskini azaltabilir.
Sigara İçmemek: Sigara kullanmamak, birçok kanser türünde olduğu gibi meme kanseri riskini de azaltacak şekilde genel sağlığı iyileştirir.
Hormonal Tedavi Seçenekleri: Eğer yüksek risk altında iseniz, doktorunuz hormonal tedavi veya cerrahi yöntemler hakkında bilgi verebilir. Kontrolsüz hormonal ilaç kullanımı sakıncalıdır.
Genetik Testler: Ailede meme kanseri öyküsü olan bireyler için genetik testler yapılabilir. BRCA1 veya BRCA2 gen mutasyonu taşıyorsanız, daha yoğun izlenme veya önleyici cerrahiler düşünülebilir. Bu önlemler, risk faktörlerini azaltmaya yardımcı olabilir. Ancak, her bireyin durumu farklıdır, bu nedenle profesyonel muayene ve karar önemlidir.
“İyileşmek bir sanat: biraz inanç, biraz bilim, tamamen kalp işi. Şifa düz bir çizgi değil ama izin verdiğinde içinde mucize var” IÜ
